Traumatherapie
Wat is trauma?
Er zijn een heleboel verschillende meningen wat een trauma inhoudt. Ik versta onder trauma een verzamelnaam voor al de verschrikkelijke wonden die je hebt opgelopen in je jeugd of kindertijd, ook wel jeugdtrauma’s genoemd. Die wonden kun je hebben opgelopen binnen of buiten je gezin.
De ervaring van het kind of puber van het trauma maakt dat iets als traumatisch wordt ervaren,
niet perse de gebeurtenis op zich.
Wat is trauma?
Er zijn een heleboel verschillende meningen wat een trauma inhoudt. Ik versta onder trauma een verzamelnaam voor al de verschrikkelijke wonden die je hebt opgelopen in je jeugd of kindertijd, ook wel jeugdtrauma’s genoemd. Die wonden kun je hebben opgelopen binnen of buiten je gezin.
De ervaring van het kind of puber van het trauma maakt dat iets als traumatisch wordt ervaren,
niet perse de gebeurtenis op zich.
Voorbeelden van trauma
Voorbeelden van traumatische gebeurtenissen binnen het gezin:
- Seksueel, fysiek of emotioneel misbruik binnen het gezin
- Emotionele verwaarlozing
- Wanneer er teveel van kinderen wordt gevraagd
bijvoorbeeld: een te volwassen rol binnen het gezin, een intellectueel niveau dat ze niet aankunnen - Emotionele onbeschikbare ouders
- Opgroeien in een gezin met een narcistische ouder
- Vernederd of uitgelachen worden thuis door broers, zussen of ouders
- Je onbegrepen of eenzaam voelen als kind of puber
- Getuige zijn van mentaal, fysiek of seksueel geweld binnen je gezin
Voorbeelden van traumatische gebeurtenissen buiten het gezin:
- Gepest worden op school of in een vereniging
- Uitgesloten worden op school of in een vereniging
- Niet begrepen worden door een leerkracht waardoor je niet de juiste hulp en steun hebt gekregen
- Seksueel, fysiek of emotioneel misbruik/geweld
Voorbeelden van trauma
Voorbeelden van traumatische gebeurtenissen binnen het gezin:
- Seksueel, fysiek of emotioneel misbruik binnen het gezin
- Emotionele verwaarlozing
- Wanneer er teveel van kinderen wordt gevraagd
bijvoorbeeld: een te volwassen rol binnen het gezin, een intellectueel niveau dat ze niet aankunnen - Emotionele onbeschikbare ouders
- Opgroeien in een gezin met een narcistische ouder
- Vernederd of uitgelachen worden thuis door broer, zussen of ouders
- Je onbegrepen of eenzaam voelen als kind of puber
- Getuige zijn van mentaal, fysiek of seksueel geweld binnen je gezin
Voorbeelden van traumatische gebeurtenissen buiten het gezin:
- Gepest worden op school of in een vereniging
- Uitgesloten worden op school of in een vereniging
- Niet begrepen worden door een leerkracht waardoor je niet de juiste hulp en steun hebt gekregen
- Seksueel, fysiek of emotioneel misbruik/geweld
Gevolgen van trauma
Problemen waar ik je bij kan helpen die veroorzaakt zijn door een trauma:
- laag zelfbeeld
- een diep schaamtegevoel over jezelf
- destructieve overlevingsmechanismen
- je te afhankelijk opstellen binnen jouw relaties naar vrienden, familieleden of partner
- verlatingsangst of bindingsangst
- vluchtgedrag zoals verslavingen, zelfverminking
- niet goed om kunnen met stressvolle situaties
- herbelevingen
- problemen met emotie-regulatie.
Gevolgen van trauma
Problemen waar ik je bij kan helpen die veroorzaakt zijn door een trauma:
- laag zelfbeeld
- een diep schaamtegevoel over jezelf
- destructieve overlevingsmechanismen
- je te afhankelijk opstellen binnen jouw relaties naar vrienden, familieleden of partner
- verlatingsangst of bindingsangst
- vluchtgedrag zoals verslavingen, zelfverminking
- niet goed om kunnen met stressvolle situaties
- herbelevingen
- problemen met emotie-regulatie.
Trauma en codependentie / relatieverslaving
Mensen die veel in hun kindertijd hebben gemist, zoals aandacht, erkenning, steun, waardering en bevestiging kunnen op latere leeftijd een obsessieve compensatiebehoefte ontwikkelen. Het tekort van vroeger proberen ze later op te vullen door hun partner.
Mensen die wel aandacht, erkenning, steun, waardering en bevestiging gekregen hebben in hun jeugd, hebben hierdoor geleerd hoe ze zichzelf die positieve bekrachtiging kunnen geven. Het goede nieuws is, dat je op eender welke leeftijd jezelf alsnog emotioneel kunt opvoeden om je jezelf die zaken te geven die je vroeger zo hard hebt gemist. Delenwerk en innerlijk kindwerk zijn hierbij heel helpende methodes om dit aan te leren
Mensen die een relatieverslaving hebben en codependentie patronen hebben ontwikkeld, komen vaak uit gezinnen waar geen of weinig ruimte voor emoties was (emotionele verwaarlozing). Ze kunnen ook zijn opgegroeid in een gezin waar juist te veel emoties waren en waarover geen gezonde en heldere communicatie was. Er kunnen verstrikte relaties (bijv. symbiose, parentificatie) in het gezinssysteem zijn ontstaan.
Een of beide ouders waren wellicht emotioneel afwezig, of juist te nadrukkelijk emotioneel aanwezig, ten koste van het kind. Ook andere situaties waardoor de eigenwaarde geschaad wordt, zoals gepest zijn, het hebben van een ziekte of afwijking, of het meemaken van andere traumatische ervaringen die niet goed verwerkt zijn, kunnen van invloed zijn op het ontwikkelen van codependentie en daardoor relatieverslaving.
Trauma en codependentie / relatieverslaving
Mensen die veel in hun kindertijd hebben gemist, zoals aandacht, erkenning, steun, waardering en bevestiging kunnen op latere leeftijd een obsessieve compensatiebehoefte ontwikkelen. Het tekort van vroeger proberen ze later op te vullen door hun partner.
Mensen die wel aandacht, erkenning, steun, waardering en bevestiging gekregen hebben in hun jeugd, hebben hierdoor geleerd hoe ze zichzelf die positieve bekrachtiging kunnen geven. Het goede nieuws is, dat je op eender welke leeftijd jezelf alsnog emotioneel kunt opvoeden om je jezelf die zaken te geven die je vroeger zo hard hebt gemist. Delenwerk en innerlijk kindwerk zijn hierbij heel helpende methodes om dit aan te leren
Mensen die een relatieverslaving hebben en codependentie patronen hebben ontwikkeld, komen vaak uit gezinnen waar geen of weinig ruimte voor emoties was (emotionele verwaarlozing). Ze kunnen ook zijn opgegroeid in een gezin waar juist te veel emoties waren en waarover geen gezonde en heldere communicatie was. Er kunnen verstrikte relaties (bijv. symbiose, parentificatie) in het gezinssysteem zijn ontstaan.
Een of beide ouders waren wellicht emotioneel afwezig, of juist te nadrukkelijk emotioneel aanwezig, ten koste van het kind. Ook andere situaties waardoor de eigenwaarde geschaad wordt, zoals gepest zijn, het hebben van een ziekte of afwijking, of het meemaken van andere traumatische ervaringen die niet goed verwerkt zijn, kunnen van invloed zijn op het ontwikkelen van codependentie en daardoor relatieverslaving.
Post Traumatische Stresstoornis – PTSS
Wat is een posttraumatische stress-stoornis? Bij ongeveer 5-10% van de mensen met psychotrauma gaat de psychische wonde niet vanzelf over. Bijgevolg hebben ze er erg lang last van. We spreken van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) als de pijn van deze psychische wonde niet minder wordt en uiteindelijk niet verdwijnt. De psychische wonde veroorzaakt lichamelijke en geestelijke stress.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt.
- U heeft gevoelens van spanning en onrust die u voor de gebeurtenis niet had. Dit soort gevoelens uiten zich bijvoorbeeld via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
- U beleeft de traumatische gebeurtenis steeds opnieuw in uw gedachten. In uw hoofd speelt zich steeds opnieuw de film van de traumatische gebeurtenis af. Dat heet een herbeleving, en komt niet alleen in nachtmerries en akelige dromen voor, maar ook overdag. U moet steeds maar weer aan de gebeurtenis denken en kan details niet uit het hoofd zetten. Soms handelt u alsof u nog midden in de gebeurtenis zit; het hier en nu is dan even heel ver weg. Als u in een situatie terecht komt die u doet denken aan de traumatische gebeurtenis, kunt u heel angstig worden, of andere heftige emoties voelen. Uw hart gaat sneller kloppen, of u begint te zweten. Dat kan ook als u ineens iets ruikt of er op een andere manier aan wordt herinnerd door een voorwerp, een datum etc.
- U probeert prikkels te vermijden die u doen denken aan de traumatische gebeurtenis. U probeert te vermijden dat u opnieuw met emoties wordt overspoeld. Mogelijk gaat u daarom situaties uit de weg die u teveel herinneren aan de traumatische gebeurtenis. Sommige mensen krijgen geheugenverlies voor (delen van) de traumatische gebeurtenis, terwijl hun geheugen verder normaal functioneert.
- U heeft minder belangstelling voor anderen en voelt minder emoties. U heeft minder interesse in de dingen die u vroeger wel leuk vond, in andere mensen, of in de toekomst. Dat wordt gevoelsarmoede genoemd. Het is moeilijker om uw gevoelens te laten zien, of het voelt alsof u bent vervreemd van de anderen. Alsof u er niet meer bij hoort. Deze verschijnselen kunnen sterk op een depressie lijken.
Naast deze vier verschijnselen van PTSS komen ook vaak schuldgevoelens voor, of ingehouden kwaadheid. Iemand kan zich bijvoorbeeld schuldig voelen omdat hij de traumatische gebeurtenis overleefd heeft, terwijl dierbare anderen omgekomen zijn. Bij mishandeling en seksueel misbruik komt het nogal eens voor dat het slachtoffer zichzelf daarvan de schuld geeft. Ingehouden kwaadheid komt vaak tot uiting als een verwijt aan anderen of aan autoriteiten dat zij niet genoeg hebben gedaan om de gebeurtenis te voorkomen.
Post Traumatische Stresstoornis – PTSS
Wat is een posttraumatische stress-stoornis? Bij ongeveer 5-10% van de mensen met psychotrauma gaat de psychische wond het niet vanzelf over en houden ze er heel lang last van. We spreken van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) als de pijn van deze psychische wonden niet minder wordt en uiteindelijk niet verdwijnt. De psychische wond veroorzaakt lichamelijke en geestelijke stress.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt.
- U heeft gevoelens van spanning en onrust die u voor de gebeurtenis niet had. Dit soort gevoelens uiten zich via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
- U beleeft de traumatische gebeurtenis steeds opnieuw in uw gedachten In uw hoofd speelt zich steeds opnieuw de film van de traumatische gebeurtenis af. Dat heet een herbeleving, en dat komt niet alleen in nachtmerries en akelige dromen voor, maar ook overdag. U moet steeds maar weer aan de gebeurtenis denken en kan details niet uit het hoofd zetten.Soms handelt u alsof u nog midden in de gebeurtenis zit; het hier en nu is dan even heel ver weg. Als u in een situatie terecht komt die u doet denken aan de traumatische gebeurtenis, kunt u heel angstig worden, of andere heftige emoties voelen. Uw hart gaat sneller kloppen, of u begint te zweten. Dat kan ook als u ineens iets ruikt of er op een andere manier aan wordt herinnerd door een voorwerp, een datum etc.
- U probeert prikkels te vermijden die u doen denken aan de traumatische gebeurtenis. U probeert te vermijden dat u opnieuw met emoties wordt overspoeld. Mogelijk gaat u daarom situaties uit de weg die u teveel herinneren aan de traumatische gebeurtenis. Sommige mensen krijgen geheugenverlies voor (delen van) de traumatische gebeurtenis, terwijl hun geheugen verder normaal functioneert.
- U heeft minder belangstelling voor anderen en voelt minder emoties. U heeft minder interesse in de dingen die u vroeger wel leuk vond, in andere mensen, of in de toekomst. Dat wordt gevoelsarmoede genoemd. Het is moeilijker om uw gevoelens te laten zien, of het voelt alsof u bent vervreemd van de anderen. Alsof u er niet meer bij hoort. Deze verschijnselen kunnen sterk op een depressie lijken.
Naast deze vier verschijnselen van PTSS komen ook vaak schuldgevoelens voor, of ingehouden kwaadheid. Iemand kan zich bijvoorbeeld schuldig voelen omdat hij de traumatische gebeurtenis overleefd heeft, terwijl dierbare anderen omgekomen zijn. Bij mishandeling en seksueel misbruik komt het nogal eens voor dat het slachtoffer zichzelf daarvan de schuld geeft. Ingehouden kwaadheid komt vaak tot uiting als een verwijt aan anderen of aan autoriteiten dat zij niet genoeg hebben gedaan om de gebeurtenis te voorkomen.
Traumaverwerking
Om trauma te verwerken en ten slotte los te laten, moeten we het veilig kunnen herbeleven. Dat wil zeggen: aan het trauma kunnen denken, het bespreekbaar maken, ermee bezig zijn zonder erin te verdwijnen. (Sterker worden waar het pijn doet.)
Ik gebruik tal van werkvormen waarin ik mij in de loop der jaren heb verdiept die je helpen om jouw trauma te verwerken: